काठमाडौं, जेठ ८ – मानवीय संकट र प्राकृतिक विपत्तिमा उद्धार कार्यको तयारीलाई बलियो बनाउने उद्देश्यले अमेरिकी वायुसेना र नेपाली सेना विशेष अपरेसन बल (Rangers) बीच संयुक्त तालिम सम्पन्न भएको छ। ‘ज्वाइण्ट कम्बाइन्ड एक्सचेन्ज ट्रेनिङ’ (JCET) को ४४औं संस्करण यसै महिनामा सफलतापूर्वक सम्पन्न भएको हो।

तालिमको समापन समारोहमा नेपालका लागि अमेरिकी राजदूत डिन थम्पसन तथा उप–राजदूत जेसन मिक्स स्वयं उपस्थित भई अवलोकनमा सहभागी भएका थिए।

यो तालिम २१ वर्षदेखि नियमित रूपमा हुँदै आएको छ, जसको उद्देश्य दुवै देशबीचको आपसी तालमेल, सुरक्षात्मक समन्वय र विपद् व्यवस्थापन क्षमतामा सुधार गर्नु हो।

संकटमा उद्धार अभ्यास

तालिमको 'कुल्मिनेटिङ एक्सरसाइज' अन्तर्गत, अमेरिकी वायुसैनिक र नेपाली सेना रेंजर्सले एक यथार्थपरक संकट परिदृश्यमा संयुक्त उद्धार अभ्यास गरे। परिदृश्यमा सडक दुर्घटनाबाट गम्भीर घाइते भएका सर्वसाधारणलाई उद्धार गरी प्राथमिक उपचार दिइएको र हेलिकप्टरको सहायतामा उद्धार केन्द्रमा पुर्‍याइएको थियो।

अभ्यासमा प्रयोग गरिएका सीपहरूमा डोरीको प्रयोग (rope climbing), उच्च भू-भागमा पर्वतीय उद्धार (mountaineering rescue), पावर टुल्सको प्रयोग, र हेलिकप्टरमार्फत उद्धार कार्यको समन्वय रहेका थिए।

विपद् व्यवस्थापनमै केन्द्रित तालिम

पूरै महिनाभर चलेको यो तालिम विपद् पूर्व तयारी र मानवीय संकटमा शीघ्र प्रतिक्रिया दिन आवश्यक व्यावसायिक सीपहरूमा केन्द्रित थियो। सहभागी दुवै टोलीले उद्धार, हवाई जहाज/हेलिकप्टर सञ्चालन, आपत्कालीन उपचार, र जटिल उद्धार व्यवस्थापनका अभ्यासहरूमा अनुभव सँगालेका छन्।

राजदूत थम्पसनको भनाइ

अमेरिकी दूतावासका अनुसार, “यो तालिमले न केवल संकटमा नागरिकको ज्यान जोगाउन सहयोग गर्छ, तर नेपाल–अमेरिका बीचको रणनीतिक सम्बन्धलाई थप मजबुत पनि बनाउँछ।”

दूतावासले थप भनेको छ, “हामी नेपालसँग संकटमा मात्र होइन, संकटपुर्वको तयारीमा पनि सधैं सहकार्य गर्न तयार छौं।"

नेपाल–अमेरिका रक्षा सहकार्यको निरन्तरता

नेपालमा पछिल्लो समय जलवायु परिवर्तन, भूकम्प, बाढीपहिरो लगायतका प्राकृतिक विपत्तिको जोखिम उच्च छ। यस्ता विपत्तिको समयमा उद्धार तथा राहत कार्यमा दक्ष जनशक्ति र आधुनिक तालिम अपरिहार्य मानिन्छ।

नेपाल र अमेरिकाबीचको JCET तालिम यही खालको तयारी र सहयोगको गतिशील उदाहरण बनेको छ।

सन् २००३ देखि सुरु भएको यो तालिम हरेक वर्ष हुँदै आएको छ। यसले नेपाली सेनाको विशेष बलको क्षमता अभिवृद्धिमा निरन्तर सहयोग गरिरहेको छ।

(📷 नेपाली र अमेरिकी सैनिकहरू संयुक्त उद्धार अभ्यासमा संलग्न) (फोटो: अमेरिकी दूतावास, काठमाडौं)