काठमाडाैं ।  विद्यादेवी भण्डारी राष्ट्रपति हुँदा चीन–नेपाल सम्बन्धमा ऐतिहासिक मोड आएको थियो। वि.सं. २०७६ साल असाेज २५ गते र २६ गते चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङले नेपाल भ्रमण गरेका थिए, जुन २३ वर्षपछि पहिलो पटक चिनियाँ राष्ट्रपतिको नेपाल भ्रमण थियो।

भण्डारीकै राष्ट्रपतिकालमा भएको उक्त  ऐतिहासिक विशेष भ्रमणमा द्विपक्षीय सम्बन्ध विस्तार, रणनीतिक साझेदारी र बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (BRI) अन्तर्गत परियोजनाहरूको चर्चा भएको थियो।

भण्डारीले आफू राष्ट्रपतिका रूपमा रहँदा नेपाल–चीन सम्बन्धलाई सन्तुलित र पारस्परिक हितमा आधारित बनाउने नीति लिएको कुरा त्यतिबेला प्रष्ट देखिएको थियो। यही पृष्ठभूमिमा हालको भ्रमणलाई “भूतपूर्व राष्ट्रपतिको औपचारिक भ्रमण मात्र नभइ, राजनीतिक निरन्तरतासहितको वैचारिक पुनःसङ्गति” को रूपमा पनि हेरिएको छ।

भ्रमणमा हुने प्रमुख गतिविधिहरू
भण्डारीले चीन भ्रमणका क्रममा:

चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीका उच्च नेताहरूसँग भेटघाट गर्नेछिन्,

चीनका उपराष्ट्रपतिसँग पनि औपचारिक भेटवार्ता तय भएको छ,

साथै, बेइजिङ र गाङ्सुमा आयोजना हुने विशिष्ट सभाहरूमा सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम तय भएको छ।

चीनको राजधानी बेइजिङमा हुने विशेष सभामा पूर्वराष्ट्रपतिले दिने सम्बोधनमा नेपाल–चीन सम्बन्धको विकास, आपसी विश्वास र साझेदारीका सम्भावनाहरूबारे धारणा राख्ने अनुमान गरिएको छ।

चीनप्रतिको सन्देश र आन्तरिक राजनीति

भण्डारीको भ्रमण नेपालमा चीनप्रति एमालेको स्पष्ट सन्देश पनि मानिएको छ। चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीसँगको पार्टी–पार्टी सम्बन्ध, भण्डारीको वैचारिक पृष्ठभूमि र वर्तमान भूमिकाले यो भ्रमणलाई विशुद्ध ‘डिप्लोमेटिक टोकन’ भन्दा फरक बनाएको छ।

एमाले स्रोतका अनुसार, यो भ्रमण सामान्य कूटनीतिक औपचारिकता होइन, बरु नेपालभित्र चीन समर्थक धारलाई पुनः सक्रिय बनाउने संकेत हो। यसमा भण्डारीको नेतृत्वमा हुन लागेको भ्रमणले उपलब्धिपरक संवाद र उच्च तहको सञ्जाल विस्तार गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।

निष्कर्ष
पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीको चीन भ्रमण केवल विगतको स्मरण होइन, यो वर्तमान राजनीतिक सन्देश, कूटनीतिक संकेत र क्षेत्रीय समीकरणसँग पनि जोडिएको छ। राष्ट्रपतिकालमै चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङको ऐतिहासिक भ्रमण सफलतापूर्वक सम्पन्न गराएकी पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीको यो भ्रमणलाई साँघु न्यूज डटकमले नेपाल–चीन सम्बन्धमा नयाँ अध्याय प्रारम्भ हुने संकेतको रूपमा लिएको छ।