रुकुम पश्चिम, श्रावण ६ – महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्रालयअन्तर्गत सञ्चालित राष्ट्रपति महिला उत्थान कार्यक्रम अन्तर्गत गर्भवती तथा सुत्केरी महिलाहरूका लागि सञ्चालनमा रहेको हवाई उद्धार सेवामार्फत एक महिलाको आकस्मिक उद्धार गरिएको छ।
रुकुम पश्चिम जिल्लाको मुसिकोट नगरपालिका–५ निवासी ३६ वर्षीया महिलालाई जटिल प्रसूति समस्या देखिएपछि नेपाली सेनाको हेलिकप्टरद्वारा उद्धार गरी मंगलबार ( २०८२ श्रावण ६ गते) प्रदेश अस्पताल, सुर्खेत ल्याइएको हो।
प्रारम्भिक जानकारीअनुसार, महिलालाई अत्यधिक रक्तश्राव, उच्च रक्तचाप र बच्चा जन्माउने क्रममा देखिएको चिकित्सकीय जटिलताका कारण जिल्ला अस्पताल रुकुमले तत्काल सन्देश पठाएर हवाई उद्धारको आग्रह गरेको थियो। जिल्ला अस्पतालबाट सिफारिस आएपछि महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्रालयले नेपाली सेनासँग समन्वय गरी बिहानै उद्धार कार्य सम्पन्न गरेको हो।
समन्वय र उद्धारको प्रक्रिया
महिलाको स्वास्थ्य अवस्था गम्भीर देखिएपछि जिल्ला अस्पताल रुकुमले मन्त्रालयसँग समन्वय गरी तत्काल उद्धारको आवश्यकता रहेको जानकारी गराएको थियो। मन्त्रालयले राष्ट्रपति महिला उत्थान कार्यक्रम अन्तर्गत विनामूल्य हवाई उद्धार सुविधा अन्तर्गत कार्य अगाडि बढाउँदै, नेपाली सेनाको हेलिकप्टरमार्फत रुकुमको मुसिकोटबाट महिला र उनलाई साथमा रहेका परिवारका सदस्यलाई लिएर सुर्खेतस्थित प्रदेश अस्पतालमा भर्ना गराएको हो।
महिलाको अवस्था सुधारोन्मुख
प्रदेश अस्पताल, सुर्खेतका अनुसार, भर्ना गरिएको महिलाको प्रारम्भिक उपचार गरिएको छ र अवस्था हाललाई नियन्त्रणमा रहेको जानकारी दिइएको छ। “हामीले तुरुन्तै प्रसूति सेवा तथा विशेष निगरानी कक्षमा राखेका छौं। प्रारम्भिक अवस्था चिन्ताजनक भए पनि अहिले अवस्था केही सामान्य हुँदै गएको छ,” अस्पताल स्रोतले भन्यो।
मानवअधिकारको सवालमा सरकारको सकारात्मक पहल
राष्ट्रपति महिला उत्थान कार्यक्रम अन्तर्गत यस्तो उद्धार कार्यले नेपालमा दुर्गम र पिछडिएको क्षेत्रका महिलाहरूको स्वास्थ्य अधिकार सुनिश्चित गर्न सरकार प्रतिबद्ध रहेको स्पष्ट देखिएको छ। महिला, बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्रालयले गर्भवती, सुत्केरी तथा नवजात शिशुको स्वास्थ्यको संवेदनशीलता बुझ्दै वर्षौंदेखि स्वास्थ्य सेवाको पहुँच नपुगेका स्थानमा यस्तो उद्धार कार्यक्रम सञ्चालन गर्दै आएको छ।
पृष्ठभूमिः राष्ट्रपति महिला उत्थान कार्यक्रम
२०७५ सालदेखि सञ्चालित यो कार्यक्रम अन्तर्गत सरकारले दुर्गम तथा जोखिमयुक्त स्थानमा रहेका महिलाहरूलाई स्वास्थ्य सेवा, उद्धार तथा आर्थिक, सामाजिक सहायता प्रदान गर्दै आएको छ। विशेषतः अत्यावश्यक स्वास्थ्य सेवाको पहुँच नपुगेका स्थानहरूमा गर्भवती र सुत्केरी महिलाको हवाई उद्धार यो कार्यक्रमको एउटा प्रभावकारी अङ्ग मानिन्छ।
स्थानीयबासीको प्रतिक्रिया
रुकुम पश्चिमका स्थानीयहरूले उद्धारकार्यको प्रशंसा गर्दै यस्तो सहयोगले जीवन र मृत्युको बीचमा रहेका महिलाहरूको जीवन बचाउने ठूलो काम भएको बताएका छन्। “पैदल, घोडा वा डोकोमा बोकेर दिनहुँ हिँड्नुपर्ने ठाउँमा अब हेलिकप्टरमै अस्पताल पुग्न पाउँदा यस्तो उद्धार सेवा हाम्रो क्षेत्रका महिलाका लागि आशीर्वाद बनेको छ,” स्थानीय एक स्वास्थ्य स्वयंसेवकले भने।
प्रतिकृया दिनुहोस