नेपालको राजनीतिक दलहरूमध्ये सबैभन्दा धेरै विवाद र नाटकीय घटना देखाउने पार्टी अहिले पनि एमाले नै बनेको छ। यसको प्रत्यक्ष प्रतिविम्ब एमालेको विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियुमा देखिएको छ। अध्यक्ष डा. सुजन कडरियाको कदमले संगठन मात्र होइन, सम्पूर्ण पार्टीमै हलचल ल्याएको छ।

राजीनामाको आँधी र फिर्ता

जेन–जी आन्दोलन उत्कर्षमा पुगेका दिन, २०८२ भदौ २४ गते, कडरियाले सामाजिक सञ्जालमार्फत एमाले नेतृत्वमाथि सत्तोसराप गर्दै अध्यक्ष पदबाट राजीनामा घोषणा गरे। देशभर आन्दोलन भइरहेको बेला, एमाले अध्यक्ष तथा प्रधानमन्त्री केपी ओलीले अझै राजीनामा दिएका थिएनन्, तर कडरियाले पार्टी छोड्ने संकेत दिए। तर, उनको निर्णय सात दिनमै उल्टियो—राजीनामा फिर्ता लिएर कार्यालय पुगे।

विरोधीको कठोर प्रहार

तर त्यतिबेला उनका विरोधीहरू सक्रिय भइसकेका थिए। कार्यालयमा प्रवेश गर्ने प्रयास गर्दा उनको नेमप्लेट नै उखालियो। कार्यकक्ष खोल्नै नदिने निर्णयसम्म भयो। त्यसयता, कडरिया कार्यालय छिर्न नै नसकेका छन्। संगठनभित्र उनको पुनःफिर्ता अस्वीकार गर्ने पक्ष अझै सक्रिय छ।

पराजितलाई अध्यक्ष बनाउने खेल

अहिले सबैभन्दा रोचक मोड भने यहाँ आएको छ—अध्यक्ष पदमा सात मतले पराजित भएका प्रकाश पौडेललाई अध्यक्ष बनाउनुपर्ने माग। पराजितलाई ‘उपविजेता’ भन्दै अघि सार्ने अभ्यासले संगठनमा अनौठो परिपाटी जन्माएको छ। सामान्यतया अध्यक्षले छाडेमा उपाध्यक्ष कार्यबाहक हुने परम्परा छ, तर यहाँ उल्टै पराजितलाई सिंहासनमा चढाउने चाला चलेको छ।

ओली–पोखरेल र भण्डारीको छायाँ

कडरिया केपी ओली र महासचिव शंकर पोखरेलको जोडबलमा निर्वाचित भएका थिए। तर पौडेल भने विगतमा विद्या भण्डारीतिर झुकेका थिए। यही कारण ओलीले पौडेललाई पटक–पटक ‘उपविजेता’ भन्दै व्यङ्ग्य गर्ने गरेका थिए। अहिले त्यही पौडेललाई अध्यक्ष बनाउन खोज्नु, ओलीको शैली र पार्टीको परम्परासँगै ठोक्किएको विषय बनेको छ।

अर्ली महाधिवेशनको ज्वारभाटा

यसैबीच, केही विद्यार्थी नेताहरू विशेष महाधिवेशन (अर्ली महाधिवेशन) को माग गर्दै सक्रिय भएका छन्। यो माग पनि पौडेलकै समूहसँग जोडिएको बताइन्छ। यसले संगठनलाई अझै अस्थिर बनाउँदैछ।

अखिल : शक्तिशाली संगठन, तर अहिले असमर्थ

अनेरास्ववियु एमालेको सबैभन्दा बलियो र चलायमान संगठन मानिन्छ। तर अहिले भने यसकै नेतृत्व संकटले संगठनलाई कार्यविहीन बनाइदिएको छ। कडरियाले अध्यक्ष पद छोड्ने घोषणा गर्नु अघि नै, उनको सर्कुलरविरुद्ध प्रदेश र जिल्ला तहका नेताहरू उभिएका थिए। अहिले त्यो असन्तोष अझै बढेर, संगठनलाई अस्तव्यस्त बनाएको छ।

निष्कर्ष : ओलीसम्म जोडिएको विवाद

यो सम्पूर्ण घटनाले एउटा कुरा स्पष्ट पार्छ—अनेरास्ववियुमा देखिएको संकट केवल विद्यार्थी नेतृत्वको मात्र होइन, एमाले अध्यक्ष ओली र महासचिव पोखरेलको प्रत्यक्ष प्रभावसँग पनि गाँसिएको छ। यसैले अखिलमा देखिएको विवादले संगठनभन्दा बढी एमालेकै आन्तरिक सत्ता–सन्तुलनमा प्रश्न खडा गरेको छ।